چند وقت پیش سخنانی از استاد فلسفه جناب آقای بیژن عبدالکریمی در فضای مجازی دیدم و به فکر فرو رفتم که این سخنان تا چه حد میتواند در جامعه نمود داشته باشد.
من میدانم که بعضی از علوم ، مخصوصا علوم انسانی خروجی پراگماتیک و عملی ندارند و نه تنها علوم انسانی، علومی مانند ریاضی محض، از آن فرمول های پیچیده ای که استاد بزرگ ریاضی مرحوم خانم مریم میرزاخانی مینوشت و حل میکرد هیچ عملی بیرون نمی آید. نه بسته اقتصادی بیرون می آید و نه بسته فرهنگی و اجتماعی. ولی بعدها از همان علوم در علوم دیگر مانند فیزیک کوانتوم یا شیمی و … استفاده خواهد شد.
فلسفه به عنوان یک علم عقلانی علمی است که اگر فیلسوف بتواند اثرش را به صورت کتبی به جای بگذارد به تعقل کلی جامعه کمک میکند و در آینده باعث ارتقاء کلی بشریت خواهد شد و این ارتقاء عقلی بشریت لزوما به آن فرد ممکن است باز نگردد. مثلا در حال حاضر منطق صوری که به ارسطو باز میگردد در علوم امروزی استفاده میشود و درکی که ما در فلسفه اسلامی از اندیشه های ملاصدرا داریم میتواند به زندگی ما کمک کند (البته اگر خودمان تصمیم بگیریم که آن را بیاموزیم) .
سخنان اقای دکتر بیژن عبدالکریمی استاد فلسفه
آقای بیژن عبدالکریمی
۱- قاچاقچیان مواد مخدر شاید خیلی از نظر مالی بیشتر از فوتبالیست ها پول داشته باشند. چرا خود را با فوتبالیست ها مقایسه کردید ولی مثلا با یک خلافکار مقایسه نکردید. یا حتی یک شخص بازاری شرافتمند که در بازار فعالیت اقتصادی میکند. فلسفه از علوم انتزاعی است که درکش برای مردم عادی سخت است ولی مردم عادی شکمی دارند که گرسنگی را نمی تواند تحمل کند ، چرا خود را با کسانی که کارخانجات تولید مواد غذایی دارند مقایسه نکردید ، آنها هم بسیار از نظر مالی وضعیت خوبی دارند و به جامعه هم خدمت میکنند.
۲- آقای عبد الکریمی، مشخصا به صورت تلویحی پنت هاوس آقای دایی را هدف قرار دادید و بعد هم نامش را آوردید. اما شما به آقای علی دایی به عنوان یک فوتبالیست نگاه می کنید نه به عنوان یک انسان. اگر به ابعاد شخصیتی آقای علی دایی نگاه کنید شاید دلایلی بیابید که چرا علی دایی برای مردم مهم است.
۳- آقای بیژن عبد الکریمی با تمام علاقه ای که به شما و به فلسفه دارم باید عرض کنم که مگر مردم حقوق شما را میدهند که شما مردم را از عقلانیت جدا میدانید؟ آن عقلانیتی که شما در فلسفه به آن دست پیدا کردید اگر به گونه ای نیست که شما بتوانید دو متر جا برای خودتان بخرید؟ به چه درد میخورد؟ آیا عقلانیت شما فقط در امور بنیادی ، هستی شناسی و اپیستمولوژی است و در عقل معاش چندان کارآمد نبوده است که نتوانسته اید دو متر جا برای خودتان در این مملکت تهیه کنید؟ و این چه ربطی به جامعه دارد؟
علی دایی مهم است
مهم بودن علی دایی تنها قسمتی از آن به افتخاراتی است که در حوزه ورزش برای کشور به ارمغان آورده است. او شاید در امور بنیادی فلسفی مانند سقراط و افلاطون و ارسطو و ابن سینا و سهروردی و ملاصدرا و نیچه و هایدگر تعقل نکرده باشد. اما کجا آمده است که همه مردم باید تنها از آن راه به سعادتی که خدا برایشان قرار داده برسند؟
اینکه میگویم سعادت آدم بودن به تعداد گل های زده علی دایی و بازی فوتبال نیست. علی دایی در سیلی که آمد و افرادی که بی خانمان شدند ثابت کرد که شرافت انسانی دارد. او یک انسان فرهیخته است که مردم به او اعتماد کردند و هزینه هایی را برای خرید کانکس و … به او دادند و البته خیلی حرف ها هم از افراد حسود و ناتوان زده شد که شاید علی دایی مقداری از پول ها را خورده و برده. اما به قول شما کسی که پنت هاوس فلان دارد ایا نیازی به دله دزدی دارد؟
از دیگر اقدامات انسانی آقای علی دایی آزاد کردن زندانی ها با پرداخت بدهی هایشان است.
جناب آقای بیژن عبدالکریمی ، فیلسوف گرانقدر، من نمیدانم مکتب و مشرب فلسفی شما صدرایی است یا فلسفه صدرایی را قبول ندارید.
اما اگر ملاصدرا را به عنوان یک فیلسوف عارف در نظر بگیرید نیک میدانید که عرفان ملاصدرا بسیار بالاتر از فلسفه او بود.
و در کتاب اسفار اربعه که عمدتا در مورد مسائل بنیادی فلسفی است. سفر آخر کاملا عرفانی است و آنجا که میفرماید سفر آخر عارف:
سفر من الحق بالخلق (سفر از خدا به مردم) است . آنجا که عارف متصل و رسیده به حق دوباره به زمین بر میگردد و به گفته ملاصدرا به احیای بلاد می پردازد و برای خلق خدا کار میکند.
لطفا این ویدئو که توسط یکی از شبکه های خارجی منتشر شده است نگاه کنید:
من نمیدانم در این ویدئو این خانم یا پدرش محکوم به اعدام بوده اند و سالها در زندان بودند و علی دایی به آنها جانی دوباره بخشید. نمیدانم چطور! با پرداخت دیه و بدهی و به هر طریقی راضی کردن شاکی .
آقای بیژن عبدالکریمی آیا شما که به درستی خود را طفیلی می نامید، اگر حتی طفیلی نبودید، با داشتن پنت هاوس چند هزار متری باز میتوانستید یک انسان را از مرگ نجات دهید؟
بنابراین تاکید میکنم در قیاس با شما و عقلانیت فلسفیتان
علی دایی مهم است
و این ربطی به این ندارد که جامعه نیاز به عقلانیت دارد یا ندارد. اگر جامعه از عقلانیت به دور افتاده اتفاقا مقصر خود شما هستید! که کم کاری کرده اید. شما گمان میکنید اگر بیاید کتاب متافیزیک ارسطو یا الحروف فارابی را به مردم تدریس کنید، مردم آنقدر به شما پول میدهند که بروید پنت هاوس بخرید؟
عقلانیت شما ارزشمند است و افسوس که به بهای ارزانی آن را می فروشید.
کاری که علی دایی کرده است، همان سفر آخریست که در کتاب اسفار اربعه ملاصدرا آمده است. کاری که عرفایی در این دیار کرده اند و نامشان را جاودان کرده اند.
یک بار در محضر آقای دکتر ابراهیمی دینانی بودیم. ایشان فرمود اگر کل علم فلسفه خودتان را ببرید و بگویید یک کیلو سبزی خوردن به من بدهید به شما نمیدهند. این به معنای بی ارزش بودن عقلانیت نیست و سپس فرمودند فلسفه باعث میشود که شما نادان نمیرید.
بله متنی از یکی از فیلسوفان یونان قبل از سقراط فکر میکنم پرمینادس بود خوانده بودم که گفته بود اگر فلسفه و تعقل دردی از بشریت کم نکند و در عمل نمود نداشته باشد بی ارزش است. شما مانند ایشان فکر میکنید و این قابل ستایش است.